2 de junio de 2008

ENTREGA DE AGASALLOS

Despois de solventar os problemas que tivemos para facerlle chegar os agasallos a aquelas persoas premiadas polo seu relato e que teñen o seu domicilio noutro concello distinto ao dos organidadores/as, dicirvos que ese problema xa está solucionado.
O pasado venres os últimos lotes de agasallos foron enviados, polo que entre hoxe e mañá tódolos/as premiados teredes no voso domicilio unha caixiña co voso premio.
Pedirvos desculpas pola tardanza e agradecervos unha vez máis a vosa colaboración.

15 de abril de 2008

Fallo do Xurado

O xurado xa deu o seu veredicto, así que para que non sufrades mais velaí vai

Categoría adultos:

Gañador: Mans de Redeira
Subcampión: Rosalía "A Maquila"
Terceiro posto: Un Trono de Diamante

Categoría maiores:

Gañador: Maruxa Mallo
Subcampión: " A Pisca"

Categoría Infantil:

Gañador: María Antonia, Pereira do Campo (A Monxiña do Penedo)

Os premiados serán avisados por teléfono para que pasen a recoller os seus agasallos.
Moitísimas grazas a tódolos participantes, pola vosa aportación ao concurso e pola homenaxe que lle rendestes a cada muller traballadora dos vosos relatos, e a todas en xeral.

3 de abril de 2008

NOSOS ANTEPASADOS QUE LOITARON

nunca imaxinei cun relato respeto da muller traballadora, ressultariame tan complexo. E de recoñecelo, unha cousa e imaxinar e outra e convertir as ideas en verbas.
Pero ei aqui o meu esforzo , co cal quero aportar o meu gran de area para solidarizarme con todas esas mulleres que día tras día loitan polos seus soños, obxetivos e as libertades que temos todos para tomar as decisions propias das nosas vidas, aquelas mulleres que loitan día a día abrir camiño no mundo laboral feminino nesta sociedade na que a Deus gracias e un dereito que temos as mulleres e non un deseso como sucede noutras culturas ou relixions.
Por iso con estas verbas agradezo as mulleres que loitaron sin renunciar a sua condición de ser mulleres e xamais se rendiron, ante as travas ou dificultades que co paso do tempo ian atopando polo camiño convertindose así nas pioneiras de que en esta sociedade ser muller non significa ser inferior, nin dependente dun home, senon un don da madre natureza do que disfrutamos dunhas características dos homes pero cos mesmos dereitos e privilexios en "teoria".
Todos sabemos que na practica esto non e tan sinxelo, todo ten os seus matices pero neste día pareceme máis apropiado que en vez de queixarnos tanto celebremos este dia agradecendo o esforzo dos nosos antepasados que loitaron cando o tiñan mais díficil co temos nos.
Cando a sociedade era outra, nunha época na que se vivia nun réximen de ditadura, opresión, violencia, machismo, sen dereito nin sequera de expresión, encambio nunca deixaron de loitar polos seus soños acadar unha sociedade mais ou menos como a nosa.
Na que hay moito que mellorar pero que a Deus Gracias existe a liberdade de expresión e sabemos que somos escuchadas se fale s., e tamén que canto mais unidas estemos mais forte sera o verro e mais dificil será ignorarnos.
No seus día as mulleres tiberon que unir forzas para que nos disfrutasemos da "liberdade" e dereito a escoller.
¡¡ Agradezmos a esa mulleres anominas ou non ou nseu exforzo!!
loitemos xuntas para que algun día non exista nin a discriminación sexual, nin a pobreza nin traballos mal remunerados, para que podamos disfrutar dun pais donde o medo, a represión , e excravitude non sexa mais cun pesadelo subrrealista. e para iso solo temos que loitar unidas.
¡ viva a liberedade, vivan as mulleres, e o traballo!!. y que siempre podamos levantarnos para ir a trabajar.

Aleja

1 de abril de 2008

MANS DE REDEIRA

“O labirinto da beiramar, que é o mundo”

Xesús M. Valcárcel

Mans de redeira teñen memoria de auga.

Porque eu nacín o primeiro serán de praia, ese segundo roubado no que souben dos grans mornos de area entrefebrándose nas dedas nenas. E, conforme desfilaban preto da vila uns e outros cargueiros... as miñas bonecas foron lucindo mouras cabeleiras de argazo, puiden interiorizar o horario das marés, aprendín a bicar coa ferocidade augacenta do vento nos cons.
Nin máis dedais que os das horas de labores, nin máis letras que as prendidas na cintura das dornas. A miña sabotaxe de ocupacións facíame aventureira e bandida ante mamá. E xa entón amolecía como nana entre os beizos, esta loucura por velar os misterios do porto.
Moza de ollada oceánica, eu quería calcificar nos muros brancos que non se ruborizan ante a costa. Ser Cinsenta acompañando o triquetraque das caixas do peixe á medianoite. Ser serea corrupta, corazón de agulla de madeira. Redeira.
Dende o meu trono descuberto, un de tantos agostos, o destino axitou ás de cormorán para achegarnos. Baixaches dun barco estranxeiro, falando nunha lingua rebelde e nova. Non sei como entendín que na túa terra non había mimosas, como souben que escribías versos de salaios e baleas. Biqueite daquel xeito inxenuo, pero coa ferocidade augacenta do vento nos cons. E o noso amor levedou acendido como a cortiza de piñeiro vermello e salgueiro coa que tinguiamos as redes.
Sabido é que todos os barcos abandoan o porto. Tamén que unha praga de augamares acugulou o horizonte da nosa xuventude. Non é preciso falar hoxe dos cabalos da escaseza ou da consanguinidade do receo. As fauces da guerra enchouparon todos os naipes que nos xuntaran. Para que aínda manque o desexo, basta hoxe con anoar o que foron séculos na túa ausencia, remuíños nas ondas e neste cabelo que branqueou.
Amañando redes, fiquei immóbil, escollida da derrota. Mais nunca volvín a amar con aquelas mans de poemas mareiros na cintura.
É esta a marusía, esta a historia. Haber hai outros fíos, pero son nasas que xa non me conteñen. Outros códigos de xabre, terra adentro. Nos valados deste solpor, no que, moitos anos despois, atopei un libro de centeo e bicos.
Se é que seguiches a escribir, abofé serán as palabras que eu amo o teu escrito.
Meu ben... mans de redeira sempre enfían contos salgados.

Dedaleira

ABOA

A miña aboa ten hoxe 80 anos, a súa vida foi sempre de total dedicación aos seus, primeiro o marido, sumáronse os fillos e os netos. Conta miña nai que ela non recorda que os seus pais foran nunca de vacacións ou de cena e festas. Sempre había que controlar os cartos, as pesetas eran escasas pero chegaban para colexios e clases particulares, chegaba para ir a modista e vestir os pequenos con modelitos sinxelos e xeitosos, para que os reies magos deixaran o tren de lata e a moneca que falaba cando lle movías os brazos.
Chorou amargamente cando meu abó faleceu, faltáballe o compañeiro, aquel que estivera con ela mais de 50 anos, co que saíra cando casou, dunha aldea pequena para ir a vivir a unha grande cidade no sur de España. Ela que nunca fora mais aló do que o seu paso a poidera levar, atopouse viaxando dous mil kilómetros en terceira clase nun tren con asentos de madeira e vivindo nunha habitación con dereito a cociña. Pero loitou de cotio cos seus fillos, apenas sabe ler e escribir, pero foi catedrática con eles, e así saliron “listos como allos”.
Pasados os anos, cando o seu grande e único amor marchou pra sempre, quedouse a vivir con nos e ali volveu a ser a nai e avoa defensora, entregada, agarimosa... quedaba conmigo ata a 1 ou 2 da mañá, cando eu tiña que pelexar coas matemáticas, a física... ela sentábase na miña cama, calada, a coser, a facer punto, a facerme compaña, sin mais. Pola mañá, me despertaba co Cola-Cao e algún bolecho, para coller forzas po día que ía comenzar.
Eu non sei cal é o meu primeiro recordo da miña avoa. É como se sempre estivese o meu carón. Éra a man que me peiteaba, que me daba de comer, que me sorregaba algún pequeno cachete nas tafanas do meu rebolecho cú ( aqui compre decir que cós anos os vexo como merecidos). Pero tamén era a mán que me collía para que baixara as escaleiras, a que me acariciaba cando choraba ou cando non durmía asustada pólo trasno de turno. A niña aboa era a miña compañeira de correrias cando a gatas comencei a percorrer a súa casa, e digo compañeira porque me contan que ela tamén púñase a gatas e viña detrás miña. Ela chorou cando os meus pais tiveron que levarme definitivamente con eles para ir a escola e eu, nun arranque de rebeldia facía que a miña nai me levase tódolos dias xunto dela porque si non eu non comia.
Agora volvo estar lonxe dela, demasiado. Cando veño, busco o seu calor, o seu olor, limpo e fresco, busco as súas mans, deformadas pola artrosis, pero suaves como as nuves. Acurrúcome xunto a ela, son demasiado grande para poñerme no seu colo, e intento convencela para que veña a vivir conmigo, (claro que miña nai non está de acordo) ela sempre contesta, “necesítame a túa nai” e continua, “pero cando teñas un neniño eu voucho coidar, e vou a ensiñarlle a coidar as pombas do abó, e a plantar patacas, como aquelas que tí quitabas do rejo, e vou a andar a gatas tras del, e...”. Quédanme moitos anos de estudos, pero xa me ten prometido que cando acabe vaime regalar un coche novo, xa está aforrando para el, e que mo vai levar a facultade cun gran lazo branco... a min dame a risa, pero sei que é certo.
Sei que como ela hai en Galicia moitas mulleres, mulleres fillas dunha postguerra, que se criaron con miserias e fame, que foron educadas na idea do eterno sacrificio polas súas familias. Idea que nos foron trasmitindo, primeiro ás súas fillas, logo as súas netas, e cando eu lle digo que xa non ten que seguir con esa idea, que a dictadura e a supremacía dun sobre outro xa acabou fai mais de trinta anos, ela dende a súa sabiduría bótame un sorriso e contesta, “ miña nena, a familia non entende de política, somente entende de corazón e agarimo”.
Eu sei que hai moitas como ela, pero como ela non hai ningunha. ¡Querote aboa!

ABOA

A "PISCA"

Hola, chámome_________ e teño 67 anos, vivo en Xinzo, lugar coñecido por ser terra de peixeiras, e agora mesmo estou xubilada. Vou contarvos a miña historia. O meu alcume é “a Pisca”, e dito alcume ven póla miña avoa, pasou póla miña nai, pólos meus fillos e agora os meus netos. Dende sempre a miña familia adirase o peixe, miña avoa viña dende Vigo coa patela na cabeza ata Ponteareas e despois a miña nai. Mais tarde o meu pai comprou unha camioneta, e xa el taría e levaba ás peixeiras a vendelo peixe a Cañiza, O Covelo, As Neves, Ponteareas... Erguíanse ás 5 da mañá e chegaban a casa póla noite. Eu empecei na Ribeira, en Vigo, os 15 anos traballaba para uns armadores é a miña tarefa era cobrar e vender o xírelo e a sardiña que traían os barcos que ían pescar na ría, e todo tiña que estar perfecto. Non podían faltar cartos, despois de cobrar tódalas facturas ía o banco que había dentro da propia Ribeira a ingresar eses cartos. Cando chegaba o director da sucursal dicíalle os empregados que atenderan rápido o nº 23 (así era como me chamaban) que tiña que ir para Ponteareas, para ir a escola que comezaba ás 10 da mañá. Traballei para cinco armadores da miña familia e todos queríanme moito. Tiven que operarme e todos eles querían levarme para a súa casa. Un día que meu pai non podo ir a Ribeira, tiven que ir soa ás 5 da mañás póla carreteira cuns veciños, ía correndo porque tiña medo e de súpeto vexo vir a un home cun saco o lombo que viña perseguíndome, gritei con tódalas miñas forzas pero ninguén me escoitou, e comecei a correr, cando cheguei a carreteira ía sen fala. Contenllo os meus compañeiros e dixéronme que o “home do saco” era un camioneiro que vivía a 300 metros e que levaba no saco o “que se caia” do camión. Por fin no ano 79 saquei o carné de conducir, e foi dende entón cando comecei a vender póla miña conta, facía venta ambulante cunha furgoneta por algunha das vintecatro parroquias de Ponteareas. As clientas queríanme moito porque sempre tiña unha palabra de cariño para todas elas, aínda hoxe cando nos encontramos en algunha das moitas actividades nas que participo, alegrámonos moito e falamos sen parar. Agora adícome a traballar na casa, coido dos animais, planto flores no meu xardín, atendo as fincas, as viñas... pero o que mais me gusta e adicar o meu tempo de lecer a facer actividades como o teatro e o baile galego. Tamén compuxen algunha canción, a música e a letra. Unhas falan de santos e outros son das que din “sociais” e son por problemas que tivemos en Xinzo coas canteiras e os camións. Aquí vai unha mostra doas dúas:
=============================
San Sebastián que vive no Souto
No noso peito ten o seu altar
Que reine sempre aquí neste barrio
San Sebastián, “Ai” San Sebastián
=============================
Santa Mariña que era do Vixo
E leváronma pa baixo os da Portela
Que non protesten
Que lle levamos a Festa
Para deixarlles a Santa
=============================
Crisóstomo, Crisóstomo
Vaite pa veira do mar
A ver si ven unha ola
E te consigue afogar
E despois que esteas no fondo
Que te coma unha balea
En anaquiños pequenos
Como se come a lamprea
========================

Ata fai un ano fixemos as festas de Xinzo, que eran cinco día, 8 mulleres e con gran esforzo conseguímolo e como recompensa fixemos unha cea. Tamén o ano pasado fixen de peixeira na festa medieval en Ponteareas. En fin que son unha muller con moita enerxía, con gañas de vivir e que gústame pasalo ben, e facer rir e un pouco mais felices, a xente do meu redor.

LOURDES

31 de marzo de 2008

HEROÍNAS

Cada maña érguese cedo, prepara o almorzo para a familia, prepara os nenos para ir á escola, marcha traballa para volver ás oito da noite, fai a cea, recolle, frega, pasa o ferro e vai para a cama. Esta podía ser a historia de centos de mulleres no mundo, que teñen que conciliar a vida no traballo co traballo da casa.
Estamos a mudar unha sociedade tradicionalmente machista. Estamos a mudar centos de anos de represión e escravización da muller. Non podemos pretender dicir que a muller se liberou cando en realidade fai o dobre de traballo, cando non axudamos na casa cando as nosas nais chegan á casa cansadas tras unha longa xornada laboral.
Por iso digo que son heroínas, porque nos coidan, nos protexen de todo aínda que estean esgotadas. Deberiamos pensar no que se esforzan cada día. Mudar a nosa mentalidade e a á da sociedade é sinxelo. Recoñecer o esforzo das labores do fogar, axudando na casa, igualando os salarios, dándolle a ambos (homes e mulleres) as mesmas oportunidades laborais, pensando cunha mentalidade que non defenda os homes nin as mulleres, senón a ambos por igual. Son pequenos xestos que nos fan mellorar como persoas e que fan avanzar a muller na loita pola igualdade.
Pero este é un camiño longo e duro. Mentres que non o consigamos, podemos axudar a estas heroínas anónimas simplemente agradecéndolles o seu traballo e o seu esforzo e colaborando nas tarefas do fogar.

Iria

UNHA NOVA VIDA

Esta é a historia dun rapaz que naceu hai moitísimos anos nun lugar que era moi diferente do que é agora.
Era como os demais rapaces e tiña todo o preciso para ser feliz. Tiña unha marabillosa familia, bos amigos, diñeiro, noivas…
O rapaz foi medrando entre todo canto quería e converténdose nun homiño.
Mentres ía experimentando cambios só desexaba ir de troula. Era a persoa máis divertida, extravagante e espontánea que podía existir. Era tan singular que ao comezo aos seus amigos causáballes graza e pasábano moi ben con el, pero todo cambiou cando empezaron a notar que era demasiado diferente. Todo tornou doutro xeito cando del foi aflorando un novo ser. Converteuse nunha muller e cando quixo darse de conta estaba completamente soa e indefensa.
Todo o mundo estaba na súa contra. Os seus amigos dábanlle as costas, incluso a súa familia. Todo o que tivera acabárase agora para ela. Entón marchou moi lonxe, cambiou os seus atributos e anatomía e cambiou de identidade. Incorporouse a un mundo hostil e marxinal e converteuse e comezou a vivir como unha verdadeira muller. Agora si que podía traballar do que sempre quixera, como artista. Viaxou por todo o mundo até que xa era coñecida e querida por todos. Ninguén sabía o seu segredo, ata que decidiu mostrar a verdadeira realidade e sentiuse por vez primeira orgullosa de quen era.

Flor nº2

DÚAS OPERACIÓNS E SON FELIZ

Chámome Antonio e son unha muller. Si, por fin son como sempre quixen ser e como tiña que ter nacido. Estou casada e teño dous fillos. Casei hai un mes, xusto un ano despois de acabar coas operacións. Agora xa teño todo o que me faltaba e xa quitei o que me sobraba. Foi moi duro, pero por fin son feliz.
10.000 € e son unha muller, moitos máis e teño dous fillos. Por suposto, os meus nenos son adoptados. Farta de non poder ser feliz, fun ao banco, pedín un préstamo, marchei para África e volvín con dous fillos meus, un neno e una nena negros que saben que eu era un home.
Non é fácil cambiar de sexo, o máis difícil é explicarlle aos teus pais que tiveron un fillo que agora quere ser muller. Meu pai non o entende, ou non o quere entender. É normal.
Agora todos me chaman Tona, menos a avoa que me segue chamando Antón. Os meus amigos chamábanme Toni e algún aínda mo chama polo costume, pero eu non me enfado, porque eles foron os que máis me axudaron e me animaron. Algunha xente tratoume mal sempre, chamábanme de todo e intentaban amargarme a vida. Os amigos do meu home deixaron de andar con el por estar comigo e cando se enteiraron de que adoptáramos dous nenos negros aínda foi peor. Gustaríame que toda esa xente nos puidera entender, que entendan que todos, sendo mulleres ou sendo homes, temos dereito a ser felices, teñamos que operarnos, casarnos, adoptar nenos de outras razas ou o que sexa.
Despois de moito tempo buscando, xa teño traballo. Traballo nunha oficina. O meu xefe coñéceme de toda a vida e acéptame tal como son. Intentei entrar como oficinista noutros sitios, pero a pesar de ter estudos, saber falar Inglés e Francés, non me quixeron por ser transexual.
Espero que cando os meus fillos sexan grandes non teñan que pasar polo mesmo por ser negros e espero que consigan ser tan felices como agora son eu.

Nuvi

28 de marzo de 2008

RELATO DA VIDA DUNHA MULLER

Este é o relato da vida dunha muller, que agora debe ter 78 anos. Eu coñecina cando ía coa miña nai ver a familia de Mira, miña nai a esa muller queríalle moito e ela a miña nai. Ela tivo 18 fillos, agora só ten 9 que os outros morréronlle en abortos ou cando nacían. Eu a esa señora quíxena e quéroa con todo o meu cariño e sempre a quererei. Agora os fillos que ten xa son grandes, algúns estiveron en Suíza e outros viven con ela na casa. Eu coñézolle os fillos, os xenros, os netos e a case toda a familia, porque ela aínda é algo da miña familia. E dous fillos aínda os ten en Suíza, un chámase Manolo e o outro Raúl, que veu hai quince días e marcha o sábado. Ela sempre foi unha muller moi traballadora, o seu home non a quería porque lle pegaba e aínda a facía durmir fóra da casa. Como xa dixen, hai ben anos que a coñezo e nunca me olvidarei de que me deu máis cariño e me prestou máis atención cando eu o necesitaba e axudábame no que podia, como fago eu agora hai un tempo atrás. Ela está enferma dende hai anos, ten párquinson e está enferma doutra cousa pero non sei de que é. Eu voulle axudar moitas veces a colgar a roupa e a fregar os pratos ou o que faga falta. Porque os fillos que ten na casa non lle axudan a nada. Un por desgraza é alcohólico e xa non ten remedio, e o outro está na casa e traballa facendo anzois, pero non lle axuda a outra cousa. Hai uns cantos anos o concello fíxolle unha casa nova pero ela non quere ir vivir nela, porque dixo que quería morrer na súa casa, e ademáis ela non pode subir escaleiras. Hai oito meses que lle morreu un irmán de cancro, e ela púxose peor do que estaba, pero pouco a pouco foise recuperando do desgusto, pero cando estaba xa case recuperada, chámana ás doce da noite e dinlle que seu irmán Andrés morreu. Ninguén contaba con que morrera porque non estaba tan enfermo, pero un día encontrábase mal e díxolle a muller que se ía deitar e deulle unha carreira de tose e morreu, iso todo catro meses despois de que morrera o seu irmán Manuel. De alí a uns días enteirouse de que a súa irmá Aurora estaba no hospital porque non sabían o que tiña nin na casa nin no hospital, ao final era vertixe. Hai un mes chegei eu a casa do colexio ás 4:30 e comín o bocadillo e cando saio á porta vexo que hai unha ambulancia, tres médicos e o home da funeraria de Carballo, e pregunteille que pasaba, e ninguén sabía nada ata que saíu un médico fóra e dixo que non nos preocupáramos de nada que era que estivera ao sol e que lle fixera dano, que só lle dera un ataque. A todo isto quérolle dar as grazas ao seu neto Ricardo que a salvou cando lle deu o ataque e que a colleu cando estaba case no chan e aínda así levou un pequeno golpe. Ben, isto é toda a vida dunha señora que sempre terei no meu corazón, que o día que morra non sei que ha ser de min, non sei se é pecado ou non pero quérolle máis que aos meus avós.
Con isto todo a historia acabou, que aínda hoxe día 13/3/08 a teño ao meu carón.

verán

MARUXA MALLO

Foi unha gran pintora. Naceu en 1902 en Viveiro, Lugo e morreu en 1995 en Madrid. Criouse nunha familia moi numerosa, con catorce irmáns. O seu pai era administrador de alfándegas e os novos destinos del levárona a Tui, Verín, Corcubión, Avilés, onde comezou a debuxar e foi cando os seus pais se decataron das súas cualidades artísticas. En 1922 trasladouse coa familia a Madrid e ingresou na Academia de Belas Artes de San Fernando. Foi a única muller que aprobou o ingreso naquela convocatoria e das poucas que asistían daquela ao centro. Completou a formación desde 1924 con clases de debuxo impartidas por Julio Moisés. Axiña comezou a introducirse nos ambientes culturais da cidade e a coñecer a pintores e escritores (Dalí, Lorca, Buñuel,…entre outros). Desta década datan as primeiras mostras, ás que concorreu con paisaxes e retratos de mulleres: a Exposición de Arte Galega celebrada en Santiago en 1923 e 1926. Cunha bolsa da Deputación de Lugo perfeccionou a arte e conveerteuse en Maruxa Maio.
Transgresora e provocadora, naquela sociedade pechada, frecuentaba tascas e bares na noite madrileña, andaba en bicicleta polas rúas, e coa súa amiga Concha Méndez percorría todo Madrid.
Na exposición celebrada en 1928 nos salóns da Revista de Occidente, mostrou dez cadros e trinta estampas. A pintora surrealista converteuse na sorpresa da tempada. Comezou entón unha intensa etapa creativa: ilustrou libros e revistas; traballou na escenografía dunha peza de Alberti (con quen mantiña unha relación amorosa); traballou na serie de Cloacas e campanarios; ilustrou a Revista de Occidente.
Pensionada pola Junta para a Ampliación de Estudos, foi a París a aprender escenografía, entrou en contacto con surrealistas e triunfou na exposición celebrada no Museo de Arte Moderno. Nos anos da República, participou nas Misións Pedagóxicas e impartiu clase en varios centros, actividade que compaxinou coa asistencia a exposicións, individuais e colectivas, e coa actividade política de apoio ao réxime, en compañía do líder sindical galego: Alberto Fernández Mezquita, compañeiro nas ideas e no amor. Logo trasladouse a Galicia para continuar co labor nas Misións Pedagógicas.
A comezos de 1937 foise para Buenos Aires. Iniciouse unha nova etapa na súa vida, de grande actividade pública, inzada de éxitos.
En 1961 regresou a España, instalándose definitivamente en Madrid en 1965. Alí volveu a ilustrar a Revista de Occidente e fixo a primeira mostra individual.
En Galicia continuaba a ser case unha descoñecida para moita xente ata a primeira mostra individual celebrada en Santiago en 1980. A partires de ahí apareceron os recoñecementos á traxectoria artística. Unha pintora independente e feminista, que se adiantou ao seu tempo. Foi Medalla de Ouro do Ministerio de Cultura (1982); homenaxeada polo grupo Alecrín de Vigo na celebración do II Bienal de Artistas Galegas (1990); Medalla de Ouro da Xunta de Galicia (1991); Medalla de Ouro da Comunidade de Madrid (1990); inaugurou o Centro Galego de Arte Contemporáneo. Dous anos despois morreu na clínica xeriátrica de Madrid, onde pasara os derradeiros dez anos da súa vida.
A praza que figura na rúa onde naceu una vila de Viveiro, lembra a figura desta artista, que revolucionou o Madrid dos anos trinta, pintora vangardista e autora de obras tan importantes como: O mago, Retrato, Monstserrat Cabeza, A verbena de Páscoa, O indio, A dama do abano, A muller da cabra, Verbenas, Espantallo, Cabeza de negra (co que gaña o Primeiro Premio Pictórico da XII Exposición de Nova York en 1948), etc.

Asinado: O carbueiro.

MARÍA ANTONIA, PEREIRA DO CAMPO (A MONXIÑA DO PENEDO)

Naceu o día 5 de outubro de 1970 no “lugar” do Penedo. Moi cerca do pobo de Cuntis. Lugar que eu visito con frecuencia cos meus avós, pais e irmán. Pois, a casa de meus avós está moi cerca do sitio no que naceu María Antonia. Gústame dar paseos por esa zoa, xa que meus avós cóntanme cousas interesantes sobre o lugar.
Agora vou a contar os datos máis importantes de María Antonia:
Naceu setemesina, enfermiza e débil. Por temor a que morrese foi bautizadazo día seguinte, na Parroquia de Santa María de Cuntis. O nome da recén nacida era Flavio Antonia, pero despois cambiouno no Sacramento da Confirmación polo de María Antonia, co que despois sempre se coñece.
Onde naceu tan só había dúas casas, dous batáns e tres muíños, ao lado do río Umia, xunto a un peñasco que os paisanos chaman “O Penedo”. Hoxe en día tan só se pode ver as ruínas dos muíños que fixera o seu avó materno Domingo do Campo.
Seu pai chamábase Manuel Pereira de Parga e descendía de moi boa familia. Era moi severo na educación dos seus fillos.
María Antonia tiña dous irmáns: Mateo e Lucas, e outro que morreu sendo moi pequeñiño, do que non se coñece nin o seu nome. Ela era a maior dos irmáns.
Desde moi pequeñiña experimentou un gran amor polos pobres.
Cando tiña seis anos foi a vivir coa tía María Pereira a Caldas de Reis, despois da dureza de seu pai, pero logo volveu para “O Penedo”, morrendo daquela seu pai. Quedaron todos na miseria. Logo foron a vivir a Baiona. De alí, marchouse para Santiago. Casouse o 19 de marzo de 1722 e tivo un fillo, que bautizaron co nome de Sebastián Antonio que morreu no 1801, e unha filla: Leonor. Despois dun tempo pediulle permiso ao seu marido para consagrarse totalmente a Deus e concedeullo.
En 1733 ingresou no Carmelo de Santa María de Corpus Christi e o seu home: Juan Antonio no Colexio de San Cirilo, ambos en Alcalá de Henares.
Profesou como Carmelita Descalza en Alcalá de Henares en 1733 e, en 1753, fundou o Convento do “Carmen de Arriba” de Santiago, primeira fundación en Galicia de monxas Carmelitas da Reforma de Santa Teresa de Xesús. A actividade literaria tamén ocupou o seu tempo. Deixou tres obras: Autobiografía, que vai desde a infancia ata os derradeiros anos de vida e cuxos manuscritos foron entregados polo seu confesor ao convento; Edificio espiritual, publicada en Santiago en 1754, a mellor das producións de que hai reedicións de 1954 e de 1961, obra celebrada polos teólogos como un dos textos místicos máis importantes do século XVIII e o máis importante do xénero en Galicia; Epistolario, recopilado por frei José de Jesús María, coa maior parte da correspondencia. Sobre a vida e obra desta escritora ténense publicado varias obras, a derradeira La Venerable madre María Antonia de Jesús, una mística galega no século XVI, fundadora do Convento de Carmelitas de Compostela, escrito por “Unha Carmelita Descalza do Convento de Santiago” (1991).
Foi unha muller excepcional, chea de amor a Deus, humildade e amizade.
Morreu o 10 de marzo de 1760.

Asinado: Pequeniño.

26 de marzo de 2008

ROSALÍA "A MAQUILA"

Na cadeira de brazos da miña casa, pecho os ollos e véxome a min mesma entrar en casa correndo e na cociña atoparme con aquela señora maior para min, morta fai xa moitos anos, de risa xenerosa e fácil, que animaba e iluminaba coa súa simpatía e as súas bromas afectuosas.
Segundo contaba o meu pai, a súa nai era así, alguén que se interesaba polo que estaba moíno e acababa arrincándolle un sorriso ou facéndolle ver o seu panorama, durante un intre menos negro do que o tiña. E aínda que só gardo un recordo leve e difuminado dela, esas palabras do meu pai, soan plausibles na miña brumosa memoria. Unha imaxe sumamente agradable. Ás veces hai recordos que nos manteñen vivos.
Entón desempoou dun recuncho da miña casa unha fotografía antiga en branco e negro. ¿Quen é esa muller que aparece na foto co pelo recollido nunha trenza e unha camisa de franela pechada ata a noz?. Ten unha idade indeterminada, entre sesenta e oitenta anos, sorrí sen parar. Detrás daquela foto, o seu nome fora escrito Rosalía.
Á fin e ao cabo, Rosalía, durante toda a súa vida, non pretendeu máis que honrar o adxectivo que a súa nai colgoulle desde pequena. “A maquila”. “É algo do que me sinto moi orgullosa”, di. Houbo anos de non parar no muíño. Rosalía sempre fala da traballosa tarefa da moenda por parte da xente campesiña, construídos polos máis podentes; vos máis dous muiños eran de “herdeiros” isto, é, de varias familias emparentadas, outros eran “privados”, propiedade exclusiva dunha única familia ou casa. O de Rosalía era de “maquia” no que a muñeira, cobraba pola muiñada parte dá fariña obtida, algunhas desas industrias eran batanes (folóns) para mallar en mollado o liño e a la. Debido ao lento proceso de moer os muíños eran un importante punto de encontro e relación entre veciños.
Unha historia longa detrás con moito dor, horas de traballo de sol a sol. Viviu de costas aos inventos modernos. “Non había semáforos, nin parques, nin beirarrúas, nin coches, nin transporte público”, di entre risas. “¿As cousas cambiaron, eh?”.
O seu marido “rebentou” de tanto traballar, como di ela, “aquela sensación de supermanes que tiñamos, aquela convicción de que non nos podía pasar nada, derrubouse para sempre e tiven que volver traballar sendo consciente do que pasara”, comenta Rosalía, “estaba soa con catro fillos, planteixeime parar, deixalo, nada tiña o mesmo sentido, admite. ¿Tola? Si, pero con coraxe. Á fin e ao cabo, que é a morte; é parte da vida, e se non admitimos iso, se non contamos con iso e ocultámolo: tampouco seremos conscientes do que nos espera. De todos os xeitos, na forma de vida que nos montamos tampouco podemos sentirnos tan seguros. Corremos o mesmo risco na aldea que na gran cidade”. Asegúrao quen entre asfalto, contaminación e edificios intelixentes nos que fai calor no inverno e frío no verán atópase como engaiolada nunha rateira.
Coñecín a unha cantas persoas así ao longo da miña vida. Non moitas, claro. Se abundasen, o mundo sería bastante máis grato do que adoita selo.
¿Pero quen foi realmente Rosalía “A maquila”? A miña bisavoa. Do mesmo xeito, unha das poucas cousas que sabemos de certo desta fotografía é a súa data de 1952 e que en agosto de 1975 enfermou e morreu. No medio quedan menos de vinte e tres anos de traballo duro e cotián, o muíño traballaba durante todo o ano.
Unha muller encorvada sobre a mesa, unhas cortiñas colgando xunto a unha fiestra que só se intúe. E fóra de campo, uns ollos que quizáis intentan fuxir. Facía outra imaxe, o seu muíño, unha fotografía que non se fixo nunca e, de súpeto, eu decido fotografar ese algo.

FEROCAR

24 de marzo de 2008

UN TRONO DE DIAMANTE

Un día máis érgueste co traballo derriba dos ombreiros, carreiras e suspiros nun rodar sen fin. Non podes parar … non pares que senón o mundo non ha de xirar … corre ergue ós nenos, fai o almorzo, vísteos, berra un chisco con eles, cántalles esa monótona rifa materna e matinal da que se acordaran tódolos días da súa vida …corre, corre, corre !!! que non chegades !!!, quen pensa en ti ?, non pares que senón ficamos tirados, eu, ti, nos e vos ...
Vai, ven, volve, merca, corre, ... Entras na casa apurada e tiralos tacóns en calquera recuncho, cóllelo mandil e a tixola, es unha muller armada na súa casa para afrontar o batallón de famélicos que dun momento a outro arremeterán cara o canso exército co que non contas. Non pares filla da terra, da auga e o sol, que se paras non hai vida, nin alento ... respiramos o aire que che pertence, vivímo-la vida que ti deberas degustar.
Debes, debes e debes. Debes lavar, facer de comer, inventar contos, coser sen ser costureira, escoitar ... e quen te escoita a ti ?... con esa voz cansa que ás veces sube ata ás nubes pedindo que o día teña unha ou dúas horas máis que che pertenzan só a ti ...
Que máis da o que fagas fora da casa, sexas limpadora, executiva, albanel ou perruqueira, da igual ... o traballo nunca se acaba, nunca! Sempre queda algo, fora ou dentro do lar, sempre hai algo á espera. E os domingos regálaste unha hora pola tardiña, despois de comer e fregar, déitaste a descansalo corpo e construír soños en paraxes tropicais, palacios de marfil e tronos de diamante nos que ser, simplemente ser. Por que non tes tempo para vivir, a penas che deixan alentar e a forza do costume e o orgullo non che permite pedir axuda ... érguete e corre, coma sempre, ... deixa que a fatiga che embriague a alma ata que un día sentes e non queiras nin poidas camiñar máis, ata que nos entregues o relevo e camiñemos desorientados sen os teus pasos de guía.
E non será moi tarde xa cando sentes no trono de diamante co cetro do deber cumprido e as rosas fillas crecidas e belidas abaneadas pola súa propia vida ?, antes de saír, entras no baño e miras ben o teu rostro canso, as olleiras talladas polos nenos, os pelos revoltos moldeados polo frenético correr. Que hábiles artistas somos os que de ti tanto pedimos ... pero ... corre!!! Que non chegades. Hai cousas que nin o maquillaxe a brocha gorda soluciona. E sen embargo elas vente e din: “que guapa, que boa moza” ... ti non o sentes así, camiñas ergueita pero non podes máis.
E cando queiras parar non has poder, a inercia é o teu regalo e o trono de diamante un don afastado no tempo, no espacio, tan só unha idea, sen máis ... Vai, ven correo, merca, limpa, escoita, escribe, inventa contos, para !!! Non, non pares!!, que se non o mundo non xira e as rosas aínda non están crecidas, ... hai que mimalas, alimentalas, deben saber que estas aí. Estas, sempre estas, e o día que se decaten será un paso máis cara ese pazo de marfil cheo de tapices tecidos no teu día a día.
Mentres, o trono espérate, nos pedimos e ti das ...as rosas medran, ... repararan na man que as coidou?



Emilia Maseda

A PEIXEIRA

Eran as 5 cando o espertador soou. Levantouse sen demora. Abriu as cortinas das ventás e mirou o ceo mentres tomaba unha cunca de leite quente.
Partiu cedo cara o porto, seu home chegaría axiña con peixe fresco coma casque todolos días. Divisou a gamela branca e azul que remada a remada achegabase.
Hoxe ou mar non deu dabondo Maruja, o peixe e pouco e cativo.
Axudado polo home levou a patela sobre a testa e tomou a rua que leva ou mercado. Non foi un bo día, somentes 21 euros deu a pesca.
De camiño a casa mercou unha boliña de pan e tabaco para ó Pepe que moito fuma non mar. Mentras se achegaba pensaba que ia facer de xantar. Farei un caldiño pensou, hoxe vai frio e a Pepe gustalle moito, e co que quedou da empanada de onte será dabondo.
Namentras ou caldo fervía, Maruja pasou a basoira ollando de cando en vez ó culebrón dá televisión que ocupaba a súa mente, casará ou non cabilaba?
Era a rutina diaria, dunha vida dura sen moitas posibilidades de medrar. Cando chegou ou Pepe, xantaron en silencio e caras longas. Pepe agardaba ou parte do tempo, coma todolos días. Maruxa sentouse fronte a máquina de coser e deoulle ou pedal na mentras cosía unha cremalleira a un pantalón para ou neno dá veciña.
Pola tardiña colleu camiño dá igrexa, que hoxe había misa polo cabodano dá finada Dona Carmen. Mirou ou Cristo do altar e en silencio dixolle. Vótasme unha man?

XOANCIÑO

18 de marzo de 2008

A CAMPESINA

Por fin chega o día máis feliz da tua vida, vas casar co home que soñache, a pesar da negativa dos teus pais. Pero o que non sabias, era que a loita que pensabas rematada, non era nada comparado co que che espera. ¡loitar, loitar!.
A ti muller labradora, que te levantabas cando era de noite para ir adiantando as tarefas, deixar feitas as obrigas domésticas e arrumbados os animais, e como non eses fillos, o máis cativo levabalo contigo enganchado onde quedara un ocho, como agora se ve nos paises máis pobres, así o sair o sol ála ivas ti, camiñando, cargada cos aparrellos do campo as tuas costas, coa tua saquetilla onde levabas auga, se non pasaba un rego ala a onde ivas, e un chusquiño de pan ou froita, para tomar o tente en pé, a asi poder rematar a mañá.
As doce hora de retirarse, andando, andando ata chegar exausta a casa, pero ánimos, ainda ai que preparar a comida. Van chegando da escola o rapaces, un, dos, tres, catro, cinco e seis, pois o máis pequeniño ainda non iva a escola ¡lavar as máns e sentadevos na mesa, silencio, non pelexedes, ai que comer tamen o tirabeques!; así un día tras outro, sen parar mentres eles medraban, ¿onde estaba o home da casa?, emigrado durante moitos anos mentres o fillos medraban; pero ti guerreira sempre pelexando por seguir, non había tendo para lamentarse, nin chorar, maná e outro día e os meniños teñen que ter a roupa limpa, labada o día anterior no regeiro, ca mañá de xiada que había que ata o respirar parecia que votabas fumo polo boca, e secada o sol da tarde máis a cociña de ferro pola noite.
Pero ti seguias o camiño sen arrecuar, vendo pasar a tua xuventude, como un raio de sol, nun día de inverno.
Ahora os teus froitos, os cales sempre os educache con teson, honradez, honestidade, moito te fixeron sufrir, pois éran moitos, pero ti poideches con eles e fixeches deles uns homes e mulleres de porveito, polo que hoxe sintenses como formigiñas o lado túa por que fuche e eres moi, moi grande.
Comeza na tua vida a etapa, na que tiñas que descansar, viaxar pero o corpo non esta para moitos trotes, pois os esforzos realizados deixaron huella nos teus osos; ainda así, tu acostumada a non estar parada queres votarlle unha man os teus netos, e eles contestanche –“ aboa tu xa traballache moito, agora tocache descansar”-, pero o teu espiritu de loita, non está conforme e contestalle, “ con xeitiño, ainda podo facer isto”.
¡Arriba, erguede eses brazos!, mulleres do campo, que se vos vexa desdes calque coruncho do mundo, pois sodes moitas. Berrade ¡ Estamos eiqui ¡. ¡Somos mulleres TRABALLADORAS!.
Todo o meu respeto a todas estas mulleres, que loitan realizando tanto un gran esforzo físico como mental, loitando sempre contra a intemperea (faga moito sol, choiva, neve, vento……..). Pero a loita máis grande ainda esta por “pelexar”, que é o recoñecemento destas mulleres como TRABALLADORAS, non olvidemos que do campo sae a materia prima de case todo. Xa decia Castelao “ Vale mais unha terra con árbores nos montes que un Estado con ouro nos bancos. O día que sepamos o que vale unha árbore ese día non teremos necesidade de emigrar.”

UNHA GALEGA

14 de marzo de 2008

A ÚLTIMA AFIADOIRA

Como sempre, nos últimos días do verán, aprestei o meu carro de afiador, para percorrer os pobos do contorno que por estas datas, requirían os meus servizos ano tras ano.
Ao igual que os meus antepasados , quixen ser afiadora aínda que aos homes e mulleres non lles facía graza , dicían que ese era un traballo de homes. Os tempos que corren, non son os máis axeitados para miña profesión. Na idade media iríame mellor de seguro. Ca seque desaparecemos, quedo eu, e un veciño da aldea de Penas Altas, na outra beira do rio. Ámbolos dous, repartímonos o mapa de pobos e vilas do noso contorno, ca fin de non competir e así non prexudicar os nosos xuros.
Vivo na aldea da Seara, de alí se foran todos, agás nós ,o meu pai e eu. O meu pai é un ancián de 74 anos, que non se lle botan, pois consérvase moi ben, no seu rostro apréciase a pegada do sacrifico e a paz que rodea o seu espírito. El é feliz cos seus animais, xa que temos 5 vacas, algunha que outra ovella e o típico da aldea, porcos, galiñas, coellos e unha mula. Gústalle acender súa cachimba e sentarse no soportal, dende alí mira para montaña, coma se esperase que ocorrese algo.
Unha vez ao mes vén a o furgón que fornécenos das nosas necesidades de produtos cotiáns, azucre, sal, plátanos, pasta de dentes, deterxente e algunha que outra conserva.
O señor cura don , apenas o vemos, xa fixo un ano que veu polo enterro do tío . Así que a nosa pequena pero artesanal capela de San Martín, deixou de ter sentido e a súa campá só soa cada vez que algún comprador achégase á aldea, para advertir da súa presencia, a última vez foi no inverno pasado cando o carniceiro da Pontenova, veunos mercar un par de años.
Teléfono non temos e os móbiles non teñen cobertura. A luz falla de , seguramente por que as instalacións son moi antigas.
Os políticos acá non veñen a facer campaña, polo tanto non temos nin súas promesas. Así que a aldea se vén embaixo aos poucos.
De luns a venres percorro os pobos do contorno, onde coñécenme polo "Fila", (é un alcume cariñoso que ten que ver co meu oficio, e acéptoo gustosa). Para ir, utilizo carreiros que me axudan a atallar, xa que o carro pesa o seu, e o pobo máis próximo está a 9 .
Comezaba a tempada, aprestei o meu carro, collín o "asubío" e púxenme en marcha, aínda non amencera, pero o galo xa cantara. Do carreiro gústame moito a frondosa vexetación. Os carballos e castiñeiros acompáñanme case permanentemente e o cantar dalgún que outro paxaro se fai notar.
Esta é unha boa época para traballar, as matanzas, vendimas e choivas están próximas así que os coitelos, tesoiras de podar e paraugas teñen que estar a punto. Do mesmo xeito sempre aparecen cazolas e perolas que precisan dalgún parche .
Esta é miña profesión, non se gaña moito pero é reconfortante, relaciónaste moito. Son tan popular coma o señor alcalde, pero a min trátanme con máis cariño e confianza.
Ao chegar ao pobo despois de 2 horas de andanza, sopro meu "asubío" ao tempo que canto "¡afiadoiraaaaa e paragueiraaaaa!", as contras da fiestras ábrense, e as veciñas reclaman os meus servizos.! , teño unha perola furada¡ , Fila non marches sen reparar o paraugas¡.E así entre coitelos, navallas, paraugas , ía atravesando o pobo.
O meu traballo fágoo ben e a gusto, non necesito unha inspiración especial e me achega satisfacción e algúns cartos. Embárgante síntome soa .Cando penso que o meu pai pronto se irá, o temor apodérase de min chea de tristura. Soa nunha aldea abandonada, ¿Que será de min?.

XOANCIÑO

10 de marzo de 2008

BASES DO CONCURSO

- ORGANIZAN: DINAMIZADORA DA SOCIEDADE DA INFORMACIÓN DE PONTEAREAS, DINAMIZADOR DA SOCIEDADE DA INFORMACIÓN DO PORRIÑO E DINAMIZADORA DA SOCIEDADE DA INFORMACIÓN DE SALCEDA DE CASELAS.

- PARTICIPANTES: Toda a poboación interesada atendendo a tres grupos de idade:

* Poboación infantil: 0-14 anos.

* Poboación adulta: 15-59 anos.

* Maiores: Máis de 60 anos.

- TEMA: A temática responderá ao título do concurso “Igualdade na rede” e versará sobre a vida dunha muller traballadora.

- CARACTERÍSTICAS DA OBRA: O texto estará escrito en galego e non excederá de 45 liñas escritas con letra time news roman (12 ptos) nin será inferior a 10 liñas.

- PRESENTACIÓN DAS OBRAS: As obras remitiranse a calquera das seguintes direccións: miguel.oporrino@dinamiza.sociedadedainformacion.eu, andrea.ponteares@dinamiza.sociedadedainformacion.eu ou leticia.salceda@dinamiza.sociedadedainformacion.eu para a súa posterior incorporación no blog http://igualdadenarede.blogspot.com/No asunto se debe especificar “Igualdade na rede: concurso de relatos” e no interior aparecerán os datos personais do autor (mome, enderezo, teléfono e enderezo de correo electrónico). Adxuntarase o relato cun título e asinado cun pseudónimo. Cada participante poderá presentar un máximo de dúas obras.

Non se publicarán as obras que non cumpran estas características.

- PRAZO DE PRESENTACIÓN: Publicaranse todos aqueles relatos recibidos dende o 1 ata o día 31 de marzo. As obras serán orixinais e non poden ter sido publicadas con anterioridade en ningún outro medio ou soporte.

- PREMIOS: Estableceranse tres premios para cada categoría consistente en material de oficina, libros ou material da Rede de Dinamización
O xurado pode declarar deserto algún premio se o considera oportuno.
O fallo do xurado publicarase neste blog antes do día 15 de abril.

- XURADO: O xurado estará integrado por tres persoas vínculadas ao mundo das letras e a problemática das mulleres asignadas pola organización.

- NOTA: A participación no Certame implica a aceptación das bases e das decisións adoptadas polo xurado.

7 de marzo de 2008

BENVIDOS/AS

Benvidos/as ao blog Igualdade na Rede. Neste espazo atoparedes a iniciativa posta en marcha pola Rede de Dinamización da Sociedade da Información en colaboración cos concellos galegos de Ponteareas, O Porriño e Salceda de Caselas.

Os dinamizadores/as destes concellos creamos este concurso de relatos e blog co gallo do Día da Muller Traballadora co fin de render unha homenaxe a través da vosa participación a todas as mulleres que dende sempre foron, son e serán “Mulleres Traballadoras”.

Esta é a primeira pedra, agora tócavos a vós, coa vosa participación seguir enchendo estas páxinas de relatos onde verse a historia da muller da vosa vida (nai, parella, filla, amiga, coñecida…). Até aquí podemos contar, a partires de hoxe serán as vosas palabras as que encherán de contido e consideración esta data.